نسخه ای که برای یک بیمار کمردردی نوشته می شود ثابت نیست زیرا کمردرد علل مختلف دارد یا نسخه ای که برای یک نوجوان 15 ساله ارایه می شود با یک پیرزن 65 ساله متفاوت است تجویز نسخه ورزشی حتی براساس شرایط روحی و پذیرش هر فرد وظرفیت جسمی او هم متفاوت خواهد بود. برای همین در عین حال که تمرینهای درمانی روشی سهل الوصول و ارزان برای پیشگیری، درمان و توانبخشی بیماریهای مختلف میباشدولی پیچیدگیهای خاص خود را دارد. شاید بر همین اساس است که دکتر دیوید نیمن که از صاحب نظران این علم و نویسنده یکی از کتابهای مرجع آن می باشد در مقدمه کتاب خود می نویسد : نوشتن یک نسخه ورزشی در واقع یک هنر است که حاصل بکارگیری یکپارچه علوم فیزیولوژی ورزش با اصول تغییرات رفتاری است که باعث پذیرش طولانی مدت یک رژیم فعالیت فیزیکی تا رسیدن به یک هدف درمانی می شود .

اجزاء یک نسخه ورزشی

یک نسخه ورزشی یا همان دستورالعمل ورزش درمانی 5 جزء دارد:

• تکرار یا فرکانس تمرینها (frequency) : تعداد جلسات تمرینی در واحد زمان یعنی تعداد جلسات تمرینی که در روز، هفته، یا ماه، باید انجام شود.


• طول مدت هر تمرین ( Duration) : مدت زمان هر جلسه ورزش درمانی


• شدت تمرین ( Intensity)یعنی هر تمرین درمانی با چه شدتی باید انجام شود مثلاً خفیف، متوسط، یا خیلی شدید


• نوع یا شکل تمرین ورزشی ( Mode) : نوع ورزشی که می دهیم بر اساس شرایط فردی و حتی ورزشهایی که فرد از انجام آنها بیشتر لذت می برد خواهد بود.


• پیشرفت برنامه تمرینی ( progression) : این جزء از ورزش درمانی بر اساس سازگاری فرد برنامه ریزی می شود.

اجازه دهید بعنوان حسن ختام بحث مثالهایی ذکر نماییم: بعنوان مثال شدت تمرینات برای بازتوانی بعد از عمل جراحی زانوی یک ورزشکار حرفه ای با یک فرد کم تحرک متفاوت است یا نوع ورزش درمانی برای یک فرد سالمند چاق و مبتلا به آرتروز مفصل شدید که راه رفتن برایش سخت است می تواند تمرین در آب باشد تا روی تردمیل و پارک، یا برای کسی که کلاً با ورزش میانه خوبی ندارد یا وقت بسیار کمی برای ورزش منظم دارد می تواند فرکانس جلسات تمرینی را کم کردو به تدریج بر تعداد آن افزود.

ادامه دارد...

دکترپویا دانشور – دبیر هیأت پزشکی ورزشی اصفهان